कार्तिकी एकादशीच्या उपवासानिमित्त दापोली बाजारपेठेत कणगरांची विक्री जोरात झाली. त्यामुळे दापोलीत ग्रामीण भागातून विक्रीसाठी कणगर घेऊन आलेल्यांच्या विक्रेत्यांकडील कणगरांची विक्री हातोहात झाली. त्यामुळे कणगर विक्रेत्यांच्या चेहऱ्यावर समाधानाचे भाव दिसून येत होते.
एकादशीचा उपवास असो, संकष्टी चतुर्थी असो वा अंगारकी चतुर्थी असो नाहीतर कोणताही उपवासाला साबुदाणा खिचडी, साबुदाणा वडे , उपवासाची बटाटयाची भाजी, फिंगर चिप्स , फळे आदींचा उपवासाच्या दिवशी फराळ केला जातो. तसे कणगर या कंदमुळाचेही उपवासात महत्त्व आहे. उपवासाच्या दिवशी कणघर उकडून खाल्ले जाते . जमिनीखाली वाढणाऱ्या वनस्पतींना कंदमूळं असं म्हणतात. उपवासाच्या दिवशी किंवा सॅलेडमधून कंदमूळं खाण्याची पद्धत आहे. जमिनीखाली येणाऱ्या कंदमुळांमध्ये भरपूर प्रमाणात पोषकतत्व असतात. ज्यामुळे त्वरीत ऊर्जा मिळू शकते. कणघर बाहेरून लाल आणि आतून पाढऱ्या रंगाची असतात. पचनास हलकं असल्यामुळे तुम्ही कणघर कधीही खाऊ शकता. सामान्यपणे उपवासाच्या दिवशी कणघर उकडून खाल्ले जाते. कणघरमध्ये फासबर्स, व्हिटॅमिन ए, बी 6, सी, डी आणि ई, पोटॅशियम, लोह असतात. जे आरोग्यासाठी चांगले आहेत.
कंदांतील सर्वात पौष्टिक कणघरचा कंद. कोकणात हा पावसाळ्यात अनेक ठिकाणी शेतकरी उत्पादन घेण्यासाठी म्हणून लावतात. कणघरला पांढरी रताळी असेही म्हणतात. हे कंद मातीत झुबक्याने लागतात. ते आकाराने लांबट गोल असून त्यावर थोडेसे उंचवटे असतात. एका कणघरचे वजन अंदाजे 100 ते 150 ग्रॅम असते. हे उकडून किंवा चुलीतील राखेत भाजून खातात. आजारातून उठलेल्या व्यक्तीस ताकद येण्यासाठी हा कंद खायला दिला जातो.
दापोलीत खेडेगावात शेतीबरोबरच कणगराची लागवड घरामागील परसात अथवा तरवा तयार करुन केली जाते. त्या कणगराचे उत्पादन हे दापोली बाजार पेठेत विक्रीसाठी आणले जाते. एरव्ही कणगराचा खप तेवढा होत नसला तरी उपवासानिमित्त कणगरांची विक्री होते. तसे कार्तिकी एकादशीच्या उपवासाच्या आदल्या दिवशी दापोली तालुक्यातील विविध ठिकाणच्या गावागावातून दापोली बाजारपेठेत विक्री करिता विक्रेत्यांनी आणलेल्या कणगरांची विक्रि प्रती किलो 150 रुपये दर असुनही सोमवारी मात्र कणगरांची विक्रि हातोहात झाली. त्यामुळे ग्रामीण भागातून कणगर घेऊन दापोलीत विक्रीसाठी आलेल्या कणगर विक्रेत्यांच्या चेहऱ्यावर चांगलेच समाधानाचे भाव असल्याचे बघायला मिळत होते.
