वन्यजीव संशोधक तेजस ठाकरे आणि ठाकरे वाईल्डलाईफ फाउंडेशनच्या टीमला एक मोठे यश आले आहे. 80 वर्षांपूर्वी आढळलेला आणि नामशेष झाल्याचे मानण्यात आलेल्या ‘चन्ना अ‍ॅम्फिबिअस’ या जगातील अत्यंत दुर्मिळ माशाचा पुन्हा शोध लावण्यात यश आले आहे.
तब्बल 80 वर्षांनंतर ठाकरे वाईल्डलाईफ फाउंडेशन (TWF) चे वन्यजीव संशोधक तेजस ठाकरे, वन्यजीव संशोधक जयसिंहन प्रवीणराज आणि इतर संशोधकांनी जगातील सर्वात दुर्मिळ, आकर्षक आणि सापासारखे डोके असलेल्या माशांच्या प्रजातींपैकी एक ‘चन्ना अ‍ॅम्फिबिअस’चा माशाचा पुन्हा शोध लावला आहे. या पुनर्शोधावरील शोधनिबंध नुकताच 31 जानेवारी 2025 रोजी Zootaxa मध्ये प्रकाशित झाला. या यशामागील संशोधकांमध्ये तेजस ठाकरे, आघाडीचे लेखक जयसिंहन प्रवीणराज, नल्लाथांबी मौलीधरन, बालाजी विजयकृष्णन आणि गौरब कुमार नंदा यांचा समावेश आहे.
जगातील अत्यंत दुर्मिळ आणि सर्वाधिक आकर्षक सापासारखे डोके असलेल्या माशांच्या प्रजातींपैकी एक असलेल्या ‘चन्ना अ‍ॅम्फिबिअस’ माशाचा पुन्हा शोध लागल्याची घोषणा करताना आम्हाला आनंद होत आहे. चेल नदी संरचनेत 1840 मध्ये वर्णन केलेल्या आणि मध्यंतरी वारंवार शोध घेऊनही शास्त्रज्ञांना यश न आलेल्या या प्रजातीची शेवटची नोंद 80 वर्षांपूर्वी करण्यात आली होती. यामुळे काहींनी माशाची ही प्रजाती नामशेष झाल्याचे मानले होते, असे तेजस ठाकरे यांनी म्हटले.
सामान्यतः चेल स्नेकहेड म्हणून ओळखली जाणारी ही मोठी आणि अत्यंत आकर्षक माशाची प्राजाती आहे. चमकदार पिवळे ते केशरी पट्टे, डोळ्याच्या खाली एक चमकदार निऑन पॅच आणि गचुआ गटातील सर्व स्नेकहेडमध्ये सर्वात जास्त रेषांमुळे ही प्रजाती ओळखली जाते. ही प्रजाती पुन्हा आढळून आल्याने जैव विविधतेला बळ मिळेल आणि त्यांच्या संरक्षणासाठीही नवी दिशा मिळेल, अशी आपेक्षा तेजस ठाकरे यांनी व्यक्त केली.
जैव विविधता वाचवण्यासाठी शोधात सातत्य आणि संवर्धनाची आवश्यकता आहे. यापूर्वी 2024 मध्ये तीन नव्या प्रजातींच्या शोधाने त्यांच्या संरक्षणाची नवी आशा निर्माण केली होती होती.
