लवकरच आकाशात अद्भुत दृश्य दिसणार आहे. चंद्र आता थांबणार आहे. चंद्र थांबणार म्हणजे त्याच्या उगवण्या आणि मावळण्याचा काळ जास्त दिसेल. शास्त्रीय भाषेत याला लुनर स्टँडस्टील असे म्हणतात. ही खगोलीय घटना दर 18.6 वर्षांनी घडते. या वेळी चंद्र क्षितिजावरील सर्वात जास्त अंतरावर उगवेल आणि मावळेल. या दोन नैसर्गिक घटनांमधील वेळ वाढेल. एवढेच नाही तर ते आकाशातील सर्वात उंच आणि सर्वात खालच्या बिंदूवरही जाईल.
8 एप्रिल 2024 रोजी संपूर्ण सूर्यग्रहण झाले. यानंतर, नॉर्दर्न लाइट्स म्हणजेच अरोरा बोरेलिस अवकाशात जगभर दिसू लागले. आता 2006 सालानंतर आकाश निरीक्षण करणाऱया लोकांना आणि शास्त्रज्ञांना अभ्यासाची उत्तम संधी मिळत आहे. जेव्हा चंद्र त्याच्या क्षितिजावरील सर्वात उत्तरेकडील बिंदूवर उगवेल आणि सर्वात दूरच्या दक्षिणेकडील भागात मावळेल.
कधी दिसेल…
हे दृश्य सप्टेंबर 2024 ते मार्च 2025 दरम्यान दिसेल. जर आकाश निरभ्र असेल तर तुम्ही या खगोलीय दृश्याचा पुरेपूर आनंद घेऊ शकता. चंद्राच्या उगवण्याच्या आणि मावळण्याच्या दरम्यान ते पाहण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ आहे.
आकाश निरीक्षकांना संधी
जगभरात काही प्राचीन इमारती आणि कागदपत्रे आहेत. त्यांच्या मदतीने चंद्रमाच्या उगकण्याची आणि मावळण्याची गणना समजतेय. उदाहरणार्थ – स्टोनहेंज, कॅलनिश आणि न्यूग्रेंज. हे चंद्र स्थिरतेच्या केळी चंद्रोदय आणि चंद्रास्त अचूकपणे दर्शवतात.
8 एप्रिल 2024 रोजी संपूर्ण सूर्यग्रहण झाले. यानंतर, नॉर्दर्न लाइट्स म्हणजेच ऑरोरा बोरेलिस अककाशात जगभर दिसू लागले. आता आकाश निरीक्षण करणाऱया लोकांना आणि शास्त्रज्ञांना अभ्यासाची उत्तम संधी मिळत आहे. जेक्हा चंद्र त्याच्या क्षितिजाकरील सर्कात उत्तरेकडील बिंदूवर उगवेल आणि सर्वात दूरच्या दक्षिणेकडील भागात मावळेल.
आकाश स्वच्छ, निरभ्र असेल तर लुनर स्टँडस्टील या खगोलीय दृश्याचा खगोलप्रेमींना आनंद घेता येईल. अन्यथा मुकाके लागेल. जेक्हा चंद्र उगवण्याची आणि माकळण्याच्या केळेला चंद्रमाला पाहणे उत्तम ठरेल. चंद्राचा हा कलाविष्कार म्हणजे एक अद्भुत दृश्य असेल.
चंद्र बदलती स्थिती
जेव्हा सूर्यमंडळ सपाट वाटते, सर्व ग्रह सूर्याबरोबर एकाच समतलात राहतात त्याला ग्रहण म्हणतात. पृथ्वी आपल्या अक्षावर 23.4 अंश झुकलेली आहे. तर ग्रहणाच्या बाबतीत यावर विश्वास ठेवला जात नाही. त्यामुळे सूर्याचा उगवण्याचा आणि मावळण्याचा कोन 47 अंश आहे. चंद्राची कक्षा 5.1 अंशाने झुकलेली आहे. त्यामुळे ते दर महिन्याला 57 अंशांच्या श्रेणीत वाढते आणि मावळते. त्यामुळे चंद्र अनेकदा क्षितिजावरील वेगवेगळ्या स्थानांवरून उगवतो आणि मावळतो. पण सूर्य हे काम करू शकत नाही.
चंद्राचे परिभ्रमण
चंद्र दर 18.6 वर्षांनी त्याच्या सर्वोच्च आणि सर्वात कमी बिंदूंवर पोहोचतो. 18.6 वर्ष हे खरं तर चंद्राच्या परिभ्रमणाचे एक कालचक्र असते. याचे कारण म्हणजे सूर्याप्रमाणे चंद्रही तोच मार्ग घेत नाही. क्षितिजावर चंद्राची उगवण्याची आणि मावळण्याची स्थिती पाहिली तर तो सतत बदलत राहतो. हे दृश्य चंद्र आणि पृथ्वीच्या झुकण्याचा परिणाम आहे
